YouTube ile hayatımıza bir çok yeni terim girdi. Bu terimler, aslında gündelik hayatımızda hiç kullanma ihtiyacı duymadıgımız kavramlar olsa bile, bugün artık YouTube ile çok ilgisi olmayanlar için dahi normal ve bilindik terimler haline geldi. Topluluk kuralları, Telif atmak, Telif yemek, Abone olmak gibi kavramlar, artık YouTube ile yolu bir kez olsun kesişenler için bile tanıdık kavramlar oldu. Fakat bu terimler arasında bir tanesi varki, özellikle sivrilen terimler arasında. Bu terim “Telif yemek” . Pekala nedir bu telif yemek? ve sonuçları ne olabilir? kim atıyor bu telifleri ? bu yazımızda bu telif konusunu açıklamaya çalışacagız.
Telif Hakkı Mantıgı
YouTube’da gördüğümüz, izlediğimiz videoları bazen ikinci defa göremiyebiliyoruz, onun yerine “bu video şu telif hakkını ihlal ettiğinden dolayı kaldırıldı” gibi bir yazıyla karşılaşabiliyoruz. Öncelikle telif nedir? onun kısa bir bilgilendirmesini yapalım. Tamamı ile sizin ürettiğiniz yada üretenden satın aldıgınız her türlü yazısal, görsel yada işitsel materyalin kullanım hakkına telif hakkı diyoruz. Burada esas olan söz konusu içeriğin yüzde yüz oranda size ait olmasıdır. Yani bu, şu demek; multi medya ürünler telif hakkına sahip olmayabilir. Bir başka deyişle; bir videonuz oldugunu varsayalım. Videoyu siz çektiniz ve hoş olması için üzerine birde sevdiğiniz müzik eklediniz. Bu video bir multimedyadır. Yani video ve müzik gibi iki ayrı medya türünün birleşiminden oluşan tek bir medya türüdür. Ve video her ne kadar size ait de olsa, müzigi başkasına ait oldugu için telif hakkı size ait degildir. Size ait olabilmesi için müziginide sizin yapmanız yada yapan kişiden kullanım haklarını satın almanız gerekiyor. Şayet videonuz bu özelliklere vakıf ise sözkonusu videonun telif hakları, kullanım hakları, özetle her türlü yaptırımı tamamen size ait oluyor. Sizin izniniz dışında kullanımı YouTube gözünde spam, genel olarak kullanımı ise korsan içerige girer. Orjinal ve korsan ürün mantıgıda bu telif mekanizmasına baglıdır (tabiki sanal içeriklerden bahsediyoruz, somut yani fiziksel ürünlerde korsan konusu çok daha ileri ve farklı boyutlarda ). Pekala YouTube’da telif mekanizması nasıl işliyor ? bu videolar nasıl telif hakkına sahip oluyorlar? kimler telif atabilir ve nasıl atabilir ?
YouTube için telif konusu belkide en önemli konulardan biridir zira YouTube dışında da telif hakkı ihlali ciddi bir suçtur ve cezası vardır. YouTube ise bu duruma müsaade ettiği takdirde bu suça ortak olmuş sayılır. Bu sebepten dolayı YouTube, telif konusunda oldukça tavizsiz, denetçi bir tavır uygular. İlk başta sizden bagımsız olarak YouTube sisteminin kendi içinde zaten mevcut halde bir telif mekanizması vardır. Yani YouTube, video yüklediğiniz andan itibaren YouTube içeriklerinizi denetler ve içeriklerinizde telifsel bir sıkıntı olup olmadıgını kontrol eder. Şayet içerikleriniz size ait ise, zaten ilk yükleyen siz oldugunuz için otomatik olarak içerigin telifsel sahibi siz olursunuz. Fakat içeriklerinizde telif hakları ile korunan bir içerik mevcut ise, YouTube bunu size bildirir. Bu videoları paylaşmanızda bir sorun yok, fakat bu içeriklerden gelir elde edemezsiniz. Ama her halukarda YouTube’da yazılımsal bir sistemden ibarettir ve hata yapabilir. Yani varsayalım size ait bir bir videoyu bir başkası yüklemiş ve YouTube bunu farkedememiş olabilir. Bu gayet olası ve normal bir durumdur. Böyle durumlarda telif atma dediğimiz terim ortaya çıkar. Yani YouTube’ın farkedemedigini YouTube toplulugundan biri, daha dogrusu siz farkederseniz bunu YouTube’a bildirebilir yani özetle diyebilirsiniz ki, bu video bana ait ve benim telif haklarım başkası tarafından ihlal ediliyor. Bu durumda YouTube sizi dikkate alır ve sözkonusu videoyu kaldırır. Bu şekilde siz telif atmış ve sözkonusu videoda telif yemiş oluyor. Telif mantıgı bu şekildedir.
Sahte Telif Konusu
Özellikle film şirketlerinin, sanatçıların yada YouTube tarafından onaylanmış kullanıcıların telifsel anlamda yaptırım gücü daha fazladır. Fakat bu durum, YouTube bu kullanıcılara torpilmi geçiyor? anlamında algılanmamalı, herkes eşit haklara sahip ama aradaki fark şu; İlk başta çogu film, müzik gibi multimedya yayınının yayın hakları lisanslıdır yani YouTube haricinde de internet genelinde koruma altındadır. İkinci olarakda varsayalım bir videoya telif attınız ve hak iddiasında bulundunuz. Şayet telif attıgınız videonun sahibi olan kanal, bu duruma itiraz ederse konu biraz daha çetrefilli hale gelir. Çünkü YouTube her ikinizide dinleyecektir. Bu noktada videonun size ait oldugunu ispatlamanız gerekicek, aksi takdirde konu mahkemelere taşınacak derecede uzayabilir. Buradan çıkarmamız gereken sonuç şudur; Sahte telif atmak yada size ait olmadıgı halde telif gelmiş videonuzda hak iddiasında bulunmak, başınızı hiç tahmin etmeyecek derecede sorunlara karışmasına yol açabilir. Bu yüzden telif konusunda dürüst ve dikkatli olmak oldukça önem taşır. Sevmediğiniz birinin videosunu sırf yayından kalksın diye telif yollamak hiç akıllıca bir hareket olmayacaktır. Bununla birlikte sizin de YouTube toplulugundan biri oldugunuz gerçegi ile birlikte, bir videoda telifsel durumlar harici şayet rahatsız edici bir materyal içeren videoya denk gelirseniz bu durumu şikayet edebilirsiniz.
Telif hakları, YouTube’daki en hassas konulardan biridir ve herkese eşit mesafelidir. İsterseniz kedinizin videosu olsun, isterseniz izlenme rekorları kıran bir videoya sahip olun, hiç farketmeksizin şayet videonun size ait oldugunu ispatlayabiliyorsanız, videonun telif hakları tamamen size aittir ve bu durum tabiki bütün içerik üreticiler için geçerlidir. YouTube, bu noktada sadece ev sahibi platform olarak, orjinal içeriklerin, orjinal üreticileri tarafından yayınlanması dengesini korumaya çalışır.
Leave A Comment