YouTube VR İle Daha Heyecanlı Bir YouTube Geliyor

YouTube Başlangıcından bugüne ne kadar değişti hiç farkettinizmi ? bazı değişiklikler ufak çaplı olurken, bazılarıda devrim niteliğinde oluyor. Tasarım gün geçtikçe güzelleşirken, her geçen gün yeni bir yenilik ekleniyor. Belkide beş sene sonra şuanki haliyle hiç alakası olmayan bambaşka bir YouTube ile karşı karşıya kalacagız, ki yaptıkları her adım bunun bir kanıtı niteliğinde. Bazen YouTube, fikir halindeki bir uygulamasını öncelikle belli platformlarında uygulama yoluna gitmiştir. Bu yazımızda anlatmaya çalışıcagımız YouTube VR hem yarının YouTube’ı hakkında bir fikir vermesinin yanında, hemde kendi başına bir yenilik konumunda.

YouTube sahip oldugu imkanları geliştirmenin daima bir yolunu arıyor ve yeterince uygun olduguna kanaat getirdiği anda da uygulamaya geçiriyor. Bunlardan kimi başarılı olurken, kimi geri planda kalıp pek tutulmuyor. Geçmişte bu tip örnekleri sık sık gördük. Mesela G plus beklenildiği kadar çok rağbet görmeyen bir uygulama iken, AdSense bugün YouTube kullanan hemen herkesin bir adet sahibi oldugu hesap olarak hayatımızda. YouTube Bu yenilikleri hayata geçirirken sürekli yenilenen teknolojileride takip etme anlamında geri kalmış degil, yani gelişen teknolojiye de, ayak uydurma anlamında oldukça başarılı oldugu aşikar. Ki video dünyasınında ne kadar hızlı geliştiği de hepimizin malumu. Eskiden en kaliteli kayıtlar için pahalı DVD Recoder’ler, ufak kasetler, DVD set’leri almamız gerekirken, bugün telefonlarımızla bile 4K çözünürlüklü videoları, hiç bir ekstra donanıma sahip olmadan çekebiliyoruz. İşte bu video dünyasındaki son ve belkide en heyecan verici gelişmelerden biri, 360 derecelik sanal gerçeklik videoları, yani diger adıyla VR videolar. VR videolar, normal videolara göre çekimi biraz daha zahmetli ve pahalı olmasına karşın, yaşattıgı deneyim olarak en heyecan verici gelişmelerden biri olarak uzun zamandır hayatımızda. Hatta bu durumu sadece YouTube içinde söylemek yanlış olur. Facebook’tan Twitter’a kadar hemen hemen her sosyal medya platformlarında VR videolara rastlayabiliyoruz. VR videolar, muhtemelen fikir sahibi oldugunuz üzere normalde ekstra donanımlarla çekilebilmesinin yanı sıra, izlenmeside ekstra donanımlar gerektiren bir video türü. Sırf bu iş için özel üretilmiş gözlüklerden sahip olmanız gerekiyor, ki Samsung firması bu konuda öncü konumunda desek yanlış bilgi vermiş olmayız. 360 derecelik sanal gerçelik videoları, düşündüğünüz üzere tam olarak üç boyutlu olarak çekilen videolardan biraz farklı. Bu durum ayrıca en çok yanılgıya sebep olan farklardan biridir. VR videolar, üç boyutludan öte, daha farklı bir derinlik deneyimi sunar. Yani tamamen 360 derecelik bir açı içerir. Yani düz videodaki gibi sadece karşı tarafı degil, sagınızı, solunuzu hatta videonun gerisini de izlersiniz . Böylelikle sanki oradaymışçasınıza bir deneyim yaşarsınız. İşte bu çok özel yapısından olsa gerek, video dünyasının bu son ve gittikçe gelişmekte olan video türü hakkında, hem YouTube, hemde diger sosyal medya tarafından git gide artan bir talep sözkonusu.

YouTube, VR Videolar’daki bu gelişmelere karşı ilgisi henüz yeni başladı dersek yanlış olur. Zira YouTube, belkide yarının bu video standartı olan sanal gerçeklik videolarında gelecegi farketmiş ve en başından itibaren sitesinde ayrı bir kategori olarak yayınlamıştır. Zira bugün bile YouTube anasayfanıza baktıgınızda, sanal gerçeklik videolarını ayrı bir kategori olarak daima ön planda tutuldugunu göreceksiniz. VR videolar yükselişini devam ettire dursun, YouTube bir yandanda bu yükselişe nasıl ayak uydurabilirim sorusunun cevaplarını şimdiden aramaya başlamış gibi görünüyor. Zira öyle bir güncelleme geliyor ki, muhtemelen yarının YouTube’ı nasıl olacak sorularına bile cevap olma niteliği taşıyor.

Ortak Sahne

Şimdi ayrı bir konudan bahsedelim. Geçtiğimiz zamanlarda Uptime isimli bir uygulamadan bahsetmiştik. Bu Uptime oldukça sevimli ve işlevsel olarakda daha önce bu şekilde yapılmamış işlevsellik içeren bir videoydu. Belki fikir olarak yeni degil ve fakat bu kadar kapsamlı, gelişmiş olarak uygulanan ilk uygulama denilebilir. Sosyal medyadaki canlı yayın uygulamaları, bildiğiniz gibi interaktifligin sınırını zorlayan uygulamalardır. Yani ortada bir yayın ve ona katılanlar, hepsinin aynı anda, aynı sahnede, istedikleri gibi davranabilicekleri, yorum yapabilicekleri bir ortam sözkonusudur. Bu zaten canlı yayının temelinde ve tabiatında olan bir kavram. Fakat aynı şeyi çevrimiçi yani siteye yapılmış, konulmuş videolar için söyleyemeyiz. Mesela bir arkadaşınıza video göndermek istediğinizde, refleks olarak videonun linkini atarsınız. O ayrı izler, siz ayrı izlersiniz. Bildiğimiz ve alışılagelmiş dogal karşıladıgımız durum, an itibariyle budur. İşte uygulamamız Uptime, canlı yayın ortamındaki interaktifliği, bu çevrimiçi videolarada taşıma özelliğini getiren, yeni bir bakış açısı içeren naçizane bir uygulama. Yanlız bu kadar övdügümüz bu uygulamanın henüz beta durumunda oldugunu, bu yazdıgımız kavramların ise henüz çok yeni, daha dogrusu genç fikirler oldugunu belirtelim. Ne kadar başarılı olacagını yada ne kadar tutacagını hep birlikte görecegiz. Uptim’ ya geri dönersek ve verdiğimiz örnek üzerinden konuşursak, attıgımız videoyu arkadaşımızla birlikte izleyebiliyoruz hatta aynı anda yorum yapıp, katılabilme şansımızda var. gözünüzde canlandırmanız basit çünkü tıpkı bir canlı yayın platformu gibi yani alışılmakta çok zorluk çekilmeyecek bir ortam aslında. Uptime’ı bu kadar hatırlatmamızın sebebi, aynı mantık, aynı yapı ve aynı düzenin çok daha kapsamlı şekilde, YouTube VR içinde yayın hayatına başlamak üzere olması sebebiyledir.

Şimdi VR olayına geri dönelim. Sadece Google degil, hemen hemen bir çok firma sanal gerçeklik olayına ciddi bir önem veriyor. Hal böyle iken YouTube, dolayısıyla Google’da bu sanal gerçeklik konusunda ciddi adımlar atmış, hatta ve hatta atılan adımlardan çok daha yenilikçi atılımlar peşindeydi. Ki bu konuda ilk adımları daha henüz sanal gerçeklik videoları ön planda yokken dahi, Google Glass dedigimiz, Google üretimi gözlükler ile atmıştı bile.

Resmi Olarak Tanıtımı Yapıldı

Google, halihazırda bir yıldanda uzun bir süreç içerisinde, kendi başına ayrı bir VR sistemi üzerinde çalıştığını duyurmuştu. Sözkonusu VR sistemi, bilgisayar, telefon veya oyun konsolu gibi sanal deneyim donanımlarından ayrı, kendi başına bagımsız bir VR sistemi. Yani daha açık belirtmek gerekirse, bilgisayar veya telefona gerek duymadan, tamamen kendi başlı başına bir ekipman olarak çalışabilen bir sanal gerçeklik seti, Google’ın duyurdugu üzere hazırlık aşamasındaydı.

Bu hafta dünyanın video teknoloji haber sitesi Variety, Google’ın I/O 2017 konferansında, bu bağımsız setin özelliklerinin büyük olasılıkla öğrenilebileceğine dair haberler vermişti. Ve beklenen oldugu üzere, sözkonusu etkinlikte tahmin edilenin fazlası olarak, bahsettiğimiz bağımsız VR seti duyuruldu. Fakat bu kadarla da kalmadı. Google,ın açıklamalarına göre HTC ve Lenovo ile çalışarak kendi platformu olan Daydream’de kullanılabilecek bağımsız bir sanal gerçeklik seti yakın zamanda hayatımızda olacak. Bir başka haber teknoloji ajansı Backchannel’e göre, cihazın bir “referans modeli”, yani prototip diyebilicegimiz hali, Qualcomm’un yardımıyla oluşturulacak ve net ticari sürümü önümüzdeki bir kaç ay içinde de hazır olacak. Fiyatı konusunda kesin bir net bilgi olmasa da, Oculus Rift ve HTC Vive ile fiyat degeri olarak neredeyse hemen hemen aynı olacağı bizim tahminlerimiz arasında.

Bağımsız sanal gerçeklik sistemleri üzerinde çalışan tek şirket belirttigimiz gibi sadece Google değil. Bir başka sosyal medya devi olan Facebook’da aynı şekilde, aynı niteliklerde bagımsız bir VR sistemi üzerinde çalışıyor. Google’ın sözkonusu sisteminin piyasaya sürülmesine hâlâ birazcık zaman olsa da, sanal gerçeklik dünyasının bir sonraki seviyeye erişmesi için bekleyeceğimiz süre bu gelişmeler ışıgında tahminlerimize göre git gide kısalıyor. Google, sanal gerçeklik sistemini açıkladıgı I/O etkinliğinde, 360 derecelik videoları içeren Daydream sanal gerçekliğinin bir parçası olan, yarının YouTube’ı için büyük ipuçları veren YouTube VR hakkında daha fazla ayrıntıda açıkladı. Bu ayrıntılar gerçekten heyecan verecek cinsten. Çünkü yazımızda hatırlattıgımız Uptime uygulamasındaki videolara interaktif katılım özelliği, YouTube platformunda belkide ilk defa youtbe VR ile hayata geçirelecek.

YouTube VR üzerinde değişiklikler ve güncellemeler, Google VR’ı eskisinden çok daha aktif çok daha heyecan verici ve daha fazla topluluk temelli yapacak. Uptime’daki farklılık getiren özellikler yani kullanıcıların daha önceki videoları izlemesine ve hatta içerik oluşturucularla etkileşime girmesi kriterleri, YouTube VR içinde geçerli olacak. Yani daha açıklayıcı bir ifade kullanırsak, herkes 360 derece videoların içerisinde yer alıyor ve bu da sanal gerçeklik deneyimini biraz daha iyi hale getiriyor. Burada daha iyi olarak nitelendirdiğimiz kriterler aslında biraz yetersiz kalacak. Çünkü belirttiğimiz gibi canlı yayın platformları hariç, çevrimiçi video ortamları için bu bir “ilk” denilebilir.

Yeni Neler Var

Bu yeniliklerle neler yaşabiliriz mesela şöyle açıklayalım; Aynı video üzerinden, eş zamanlı olarak arkadaşlarınız ile birlikte izleme ve konuşma özellikleri sayesinde, canlı olarak videoları tartışabilir, eleştirebilir veya yorum yapabilirsiniz. Bu açıdan bakıldıgında, hepsi canlı bir sohbet sırasında yaşanılan, Twitter, Hangouts ve VR’ın karıştırılmış değişik bir versiyonu gibi düşünebilir. Bununla birlikte eğlence bazlı düşünüldüğünde çok daha heyecan verici bir deneyim olacagını tahmin edebiliriz. Örnek vermek istersek, mesela Mars içerikli bir sanal gerçeklik videosu izliyorsunuz diyelim, standart olarak bunu tek başınıza deneyimlersiniz. İkinci bir kişi katılamaz. Ama bu yenilikler sayesinde aynı video üzerinde arkadaşlarınızla birlikte Marsta gezinebiliyorsunuz. Bu açıdan tam dogru örnek olarak, multi oyunları gösterebiliriz. Ağa bağlanan diger oyuncular ile nasıl aynı platformu paylaşıyorsanız, bunun video versiyonu gibi düşünebilirsiniz. Bütün bu yenilikler için belirttiğimiz gibi biraz beklememiz gerekicek. Fakat YouTube VR bütün bu bekleyişe değecek gibi gözüküyor.

Bütün bunların yanında Google ile birlikte bu kulvarda başı çeken Samsung Gear VR kullanıcılarının, avatar karakterleriyle etkileşime girdiği Oculus Rooms’u belkide deneyimlemiş olabilirsiniz. YouTube VR tanıtım etkinliğindeki videolara ve açıklamalara bakarak, YouTube VR’ninde Samsung Gear VR’ye benzer, hatta ona çok yakın fakat artılarıyla dolu bir platforum sunulucagı bekleniyor. Bununla birlikte, Google’ın ve YouTube’un erişim sayıları yani kullanıcı kitlesi ile, Oculus’un bugüne kadarki ulaştığı Google’a göre kullanıcı kitelsi sayılarını kıyasladığımızda, Google’ın başarı şansının daha yüksek olduğu öngörülüyor. Google, YouTube VR’ın ve ana YouTube kanalının benzer güncellemeleriyle bu yıl çok daha ileri seviyelere taşıyacaklarını beklediklerini açıkladı.

YouTube VR, YouTube TV, YouTube Red derken, YouTube’ın el atmadıgı alan kalmayacak gibi. Bu günlerde yaşadıgı kriz ve eleştirilerin önünü kesmek, zaten standart olan hedefi güncel kalmak, mevcut yapısını daha ileri taşımak gibi ideallerini son günlerde sıkça attıgı adımlarla bir basamak yukarıya taşıyan YouTube’ın, YouTube VR uygulaması ülkemizde de diger ülkeler ile eş zamanlı olarak hayata geçirilicek. Fakat bagımsız olan Google VR aksesuarları ülkemize ne zaman gelir, ne kadar zamanda yaygınlaşır o konular biraz soru işareti durumunda.