YouTube; LGBT’nin Kısıtlı Mod Sansürü İddialarına Cevap Verdi

Son günlerde yaşadıgı reklam krizi sonucu büyük darbeler alan YouTube, Marka değerini ve kendi ifadeleriyle “güvenli bir çevrimiçi video platformu” ideallerini korumak adına büyük değişikliklere gitmişti. Bu değişimler YouTube’ın içerik oluşturucu yapısından, reklam düzenlemelerine varana kadar hemen her bölümünde artık kendini gösteriyor. Son günlerde kullanıcılarından gelen bir feedback, yani geri bildirimin ses getirmesi ve büyümesi üzerine mevcut güncellemelerinin üzerine bir tane daha eklemek durumunda kaldı. Bahsettiğimiz güncelleme kısıtlı erişim, daha dogrusu bizim ülkemizde yetişkinler için diye bilinen içerik bölümü üzerine. Hayır, bu özellik kaldırılmadı yada kuralları değişmedi. Sadece YouTube’ın ilk başta inkar edipte sonunda tepkiler sonucunda ” yetişkin filtresi ” dediğimiz, içeriklerin aile dostu yada yetişkinlere hitap etmesini ayarlayan kontrol filtresinin yanlış çalıştıgı iddasını kabul ederek, düzeltmesi üzerine.

Kısıtlı Mod

YouTube, içerik olarak bünyesinde milyarlarca video barındıran ve her gün üzerine bir o kadar yeni video eklenen bir platform. Bu içerik güncellemeleri de elle sayılır cinsten değil. Saniyede 40 saatlik içerik yüklenen bir platformdan bahsediyoruz. Bu içerikler oyundan, müzik kliplerine, kişisel videolardan, belgesellere kadar sayısız çeşit materyal de içerdiğini varsayarsak, ne kadar geniş bir video havuzundan bahsettiğimiz anlaşılabilir. İşte bu noktada YouTube,ın üzerine çok büyük bir sorumluluk düşüyor. Çünkü içeriklerin topluluk kurallarına uyması gibi bir zorunlulugu var. Yani YouTube’da izlediğimiz her video yüklenirken ve hatta yüklendikten sonra, daha dogrusu YouTube bünyesi altında bulundugu sürece bir filtre süzgeçinden geçiyor. Bu filtre sistemi, videonun sakıncalı olup olmadıgına karar verebilirken, eger bir şekilde filtreden geçmiş olsa bile, videonun şikayet edilmesi videonun sistemden kaldırılmasına yol açabiliyor veya bunun tam terside mevcut. Yani şikayet edilen bir video, YouTube filtresi tarafından uygun bulunabilip gösterimde kalabilmeside mümkün. Geçmişte bu filtre sistemi yüzünden oldukça eleştiriler alan, hatta açıkları oldugunu kabul edip güncelleme yoluna giden YouTube, bu seferde başka bir yönden eleştiri oklarına maruz kaldı.

Normalde içerik yükleme bazında zaten kati olarak yüklenmesi yasaklı, topluluk kurallarına aykırı içerikler için bir filtre olmasına rağmen, normal bir kullanıcı bunu görmez. Arka planda çalışan bir yapıdır. Kuralları ihlal etmediğiniz sürece varlıgını bile hissetmezsiniz. Fakat bizim bahsettiğimiz ikinci bir filtre, Tamamen kullanımı kullanıcının insifiyatına bırakılmış, açık veya kapalı olması kişinin tercihine kalmış, site üzerinde açma kapama tuşu olan aile filtresi, bir başka deyişle kısıtlı mod . Normalde hesabınıza giriş yapıp kısıtlı modu aktif etmeniz halinde, özellikle çocukların ve genç bireylerin izlememesi gerektiği düşünülen videolar engelli ve izlenilemez duruma geliyor. Kapattıgınızda ise tam tersi daha serbest ve kısıtlama olmaksızın videoları görüntülüyebiliyorsunuz. Bu kısıtlı mod filtre sistemi geçmişte de YouTube’ın başını ağrıtmıştı. Çünkü yeterince dengeli çalışmadıgı için en basit klipler bile izlenemez duruma gelebiliyor, ciddi bir izleme sorunu yaşatıyordu. Bununla da kalmamış bazen kısıtlı modun açılıp kapatılabilmesi bile stabil çalışmayabiliyordu. ne varki, YouTube gelen tepkilere kulağını kapatmamış ve yaptıgı güncellemelerle bu açıgı kapatmıştı. Fakat kısıtlı mod filtresinin hala yetersiz olduguna dair bugün bile gelen eleştirilerle, tekrar gündeme gelmesini engelleyememiş görünüyor. Tuhaf şekilde bazen milyonlarca mesajı görmezden gelebilen YouTube algoritması bazen tek bir kullanıcının girişimiyle bile bünyesinde değişiklik yapabiliyor. Evet, bugün kısıtlı mod ile bütün bu bahsettiğimiz geçmiş sorunlar büyük ölçüde çözülmüş durumda fakat bu seferki bambaşka bir eleştiriden doğan bir güncelleme yazımızın konusunu oluşturuyor.

Tek Bir Youtuberdan Bir Topluluga

Herşey, genel anlamda sıradan diyebiliceğimiz, YouTube’da en ön planda olarak sayamayacagımız bir YouTuber tarafından yayınlanan basit bir videoyla başladı. İsmi Rowan Ellis olan bir YouTuber içerik üreticisinin kanalına buradan ve olayı başlatan videoyada buradan ulaşabilirsiniz. YouTube LGBT karşıtımı ? başlıklı video kısa zamanda ses getirdi. Bu videoda anlatmaya çalıştıgı üzere YouTube’ın LGBT videolarına, kasıtlı olarak YouTube’ın aile filtresi tarafından sansür uygulandıgı ve zararlı olabilicek içerik olarak degerlendirdiğinin altı çizilmiş ve buna karşı bir görüş var. Burada ufak bir bilgi vermek gerekiyor, ülkemizde de tartışmalı olan bu LGBT durumlarına, yurt dışındaki bakış biraz daha farklı. Genellikle iki ayrı kutuptan görüşler söz konusu olsa da, bu duruma tepki göstermek, daha dogrusu karşı olmak, ifade bazında kaldıgı sürece özgürlük kısıtlayıcı bir durum olarak nitelendiriyor. Ülkemizde de bu tarz tartışmalar oldugunu bildiğinizi varsayarsak, yurt dışında bizdekinden çok daha fazla bu konuda etkin durumlar oldugunu belirtmek isteriz. Ayrıca kısıtlanması durumunda homofobik suçlamasıyla damgalanabiliyorsunuz. Özellikle sosyal platformlarında bu iyice tepkisel bir durum olarak karşılık bulabiliyor. Burda konu esasen başlangıç noktasını LGBT’den alsa bile, onunda altında yatan ifade özgürlüğü kısıtlamayla ilgili diyebiliriz. Özellikle bu LGBT konusu biraz daha tartışmalı bir konu oldugu için ses getirmesi süpriz olmasa gerek. Zira Rowan Ellis’in tepkisi kısa zamanda karşılık bulması bir yana Twitter,a da sıçradı. Durumun #YouTubeRestricted ve #YouTubeIsOver etkiketleriyle yayılması uzun sürmedi. Örneğin, SeaineLove isimli başka bir YouTuber ise belli başlı kelimelerin aslında topluluk kurallarına uydugu halde sansüre ugradıgını anlatan açıklaması, Ardından başka kullanıcılar da LGBT içeriklerinin engellenmesine ilişkin ekran görüntülerini paylaşmaya başlamısıyla konu iyice sosyal medyada konuşulur hale geldi.. Özetle, LGBT içerikli videoların çoguna aile filtresi uygulandığı ve bu durumdan müzdarip olan bir çok kullanıcının varlıgı, bu tek bir videonun etkisiyle ortaya çıkıp domino etkisiyle bu konudan şikayeti olan geniş kitlelere ulaşmış ve yayılmış hale geldi. Konu o denli büyümüşki YouTube içerik filtresi mühendislerine kadar ulamış.

Bu gelişmelerle birlikte YouTube resmi blogunda hatalı davrandıklarını kabul edip, özür dileyen bir blog yazısı yayınlandı. Yazının orjinaline ve devam eden güncellemeleriyle ilgili Resmi YouTube Blog’ını takip edebilirsiniz. Fakat biz ufak bir özet geçelim. YouTube’ın konuyla ilgili resmi açıklaması kendi ifadelerinden özetle şu şekilde :

“Son birkaç ayda ve en yoğun olarak son birkaç gün içinde LGBTQ ve diğer topluluklardan, Kısıtlı Mod’un ne olduğuna ve nasıl çalıştığına dair bir çok soru aldık. Bunun kafa karıştırıcı ve can sıkıcı bir durum olduğunu anlıyoruz ve bir çoğunuz Kısıtlı Mod,tan ve içeriğinizin haksız yere etkilendiği konusundaki endişelerini dile getirdiniz. Kısıtlı Mod’un alt sınırları olması gerektiği gibi çalışmıyor. Bunun için üzgünüz ve düzelteceğiz.

Sınırlı Modu 2010’da, isteğe bağlı bir özellik olarak, okul gibi kurumların yanı sıra YouTube’da gördükleri içeriği daha iyi kontrol etmek isteyen kullanıcılara yardımcı olmak için tanıtmış ve kullanıma sunmuştuk. Bu özelliği, daha çok yetişkinlere hitap eden konulara ilişkin içerikleri, geniş bir şekilde kısıtlamak üzere tasarlamıştık; bu içerikler küfür içeren videolar, şiddet içeren resimler veya şiddet tanımlarını tasvir eden videolar, bağımlılık ve yeme bozuklukları gibi bazı hastalıkların tartışılması vs. gibi başlıkları içeriyor.

Bugün, YouTube’un günlük görüntülemelerinin yaklaşık yüzde 1,5’i Kısıtlı Mod,u etkinleştiren kişilerden geliyor. Fakat şunu biliyoruz; bu durum sayılarla ilgili değil; kendilerince önemli içeriğe erişimi olanların ilkeleri ve herkesin farklı bakış açılarına sahip olmalarıyla ilgili.

Sistemimiz bazen hangi videoların kısıtlı olup hangilerinin olmayacagı konusunda, içerikleri değerlendirirken hatalar yapar. Bunun yanında daha önce söylediğimiz gibi bu sistem hiçbir zaman yüzde yüz mükemmel olmayacak, ancak daha iyi bir iş çıkarmalıyız ve çıkaracagız.Öncelikle bütün geri bildirimler için teşekkürler. Örnek teşkil eden videoları manuel olarak inceledik ve artık Sınırlı Mod kapsamında değerlendirildiğinden emin olduk; bu örnek verileri sistemimizi daha iyi eğitmek için de kullanacağız. Sistem teknolojilerimizi tamamen denetlemek ve yeni değişiklikler yapmak biraz zaman alacaktır, bu yüzden lütfen yardımcı olacak verilerinizi bizimle paylaşın. Bizim için; Herkesin dahil olabileceği, konuşabileceği ve bir şeylerin değiştirilmesi gerektiğine inandıklarında konuşabileceği bir platform olmaktan daha önemli hiç bir şey yok. Yardımlarınızı, YouTube topluluğunu aktif hale getiren, içerik oluşturucular ve YouTube hayranları için önemli olan konular üzerinde yoğunlaştığınız için teşekkür ederiz.”

YouTube bu blog paylaşımıyla birlikte sosyal medyanın tepki verme bayrağını elinde tutan Twitter’da da şu tweeti paylaşarak tepkilere cevap niteliğinde adımını attı, YouTube içerik muhendislerinin kullandıgı resmi hesapdaki tweet şu şekilde :

“LGBT ve benzer toplulukların seslerini platformumuzda temsil etmekten gurur duyuyoruz. Bu sesler, YouTube toplulugunun önemli olan bir parçasıdır. Kısıtlı Mod’un amacı, daha sınırlı bir deneyim isteyen kullanıcılarımızın küçük alt kümesi için yetişkin içeriği filtrelemektir. LGBTQ ve benzer toplulukların videoları Kısıtlı Modda mevcut olabilir, fakat daha hassas konuları tartışan videolar olmayabilir. Bu durumun neden olduğu ve endişelerinizi artmasına sebep olan her bir karışıklık için pişmanız. YouTube’u bu tür kapsayıcı, çeşitli ve canlı bir topluluk haline getirmek için verdiğiniz geri bildirim ve tutkunuz için teşekkür ederiz”

Güncellemeler

YouTube,nin kısıtlı moduna tepkiler sadece bununla sınırlı degil zira tepkiler, sadece bazı içeriklerin zararlı gösterilmesiyle gizli olarak görüntülenmesinin yanında, bazı YouTube kısıtlı mod kapsanıma girmesi gereken içeriklerin ise herhangi bir kısıtlama olmadan gösterildiği üzerine. Sistemdeki bütün bu sağlıklı çalışmayan sansür sistemiyle ilgili, YouTube’ın açıklamasını yaptıgı güncellemeler kısmen devreye girmiş bulunuyor. Örnek olarak, YouTube’da bu güncellemelerden önce ifade özgürlüğü adı altında, belli başlı kelimeler sansüre ugrayıp ancak kısıtlı mod çerçevesinde görülebilirken, düzenlemeler sonrası bu durum daha dengeli bir hale getirilmiş.

Güncelleme sadece bununla da sınırlı degil. YouTube; işaretleme sistemi ile ilgili bir başka sorunu da ele aldı. Artık bir video, otomatik sistemler aracılığıyla Yasak Mod’da yayınlanması gerekirken durumdan muaf tutuldugu, içerik oluşturucular ve görüntüleyenler tarafından tespit edildiği anda, kendilerine YouTube’un uyarılmasına izin veren bir form sunuyor. Bu şekilde, benzer bir sorun yine ortaya çıkarsa (sadece LGBT degil bütün kategoriler dahil) kullanıcılar ve içerik oluşturucular YouTube’a ulaşmada resmi bir yol kazanmış oldular.

Bu güncelleme ile ilgili de bir blog yazısı yayınlayan YouTube yetkilileri, Bu konuyla ilgili içerik oluşturucular ve partnerleri dinlemek için zaman ayırdıklarını ve geri bildirimlere, şikayetlere ve önerilere göre yeni güncellemelerini aktifleştirmeye devam edeceklerini belirttiler. Zira bir takım yanlış düzenlemeleri düzelttikleri fakat özellikle LGBT tarzı cinsel yönelim ve cinsel konuların, filtrelemesi zor kategoriler oldugunu, hatasız çalışması için biraz yol katetmeleri gerektiği de açıkladılar.

Bütün bu gelişmelerin yanında, sadece LGBT tarzı bir durum degil, eskiden günümüze kadar YouTube’ın sorunlarından biri haline gelen “yanlışlıkla işaretleme” sorununa mühendislerin henüz bir bilgilendirmesi bulunmuyor. Konu şimdilik; sadece teknik anlatımda düzeltmeler ile YouTube içerik oluşturucuların sistemi nasıl kullanması ve kullanmaması gerektigine dair bilgilendirmelerden ibaret.

Bu son gelişmelerin ülkemiz açısından nasıl yansıyacagını tahmin etmek zor. Fakat sansür mekanizmasının şu ara hem bu konu hemde yaşadıgı reklam krizi sonrası YouTubenin en önemli konularından biri olduguda ayrı bir gerçek.