Facebook YouTube’a Rakip Oluyor

Facebook ve YouTube sosyal medyanın iki ayrı devi, iki farklı yüzü. Bugün, internet ile az buçuk ilgisi olan hemen herkesin bu iki sosyal medya platformundanda birer hesabı bulunuyor. Facebook ile YouTube, birbirlerinden farklı amaçlarla kurulmuş olsalar bile, zaman içindeki evrimlerinin yönü ile hep karşılaştırılmış, hatta rakip konumuna düşmüşlerdir. Bu rekabet, kullanan kitlenin büyüklüğü, kulanım sıklıgı gibi alanlar ile olsa bile, bunların haricinde artık yapı olarakta birbirlerine gerçek anlamda rakip olacakları günler, görünen gelişmelere göre çok yakın görünüyor.

Facebook’un yada YouTube’ın hayatımıza girdiği günleri anımsıyormusunuz ? cevabınız evet ise, o günden bugüne geçirdikleri değişimlerin büyüklüğü, attıkları adımların, yükselttikleri çıtaların da farkında olmalısınız. Zamanına göre çok ilerici siteler olsalar bile, o günleri bilmeyenler için, Facebook ve YouTube’ın o zamanki hali, bugünkü yapısına göre oldukça ilkel kalacaklardır. Bu ilkellik hem arayüz, hem işlev, hemde teknik yeterlilik açısından, bugünkü halinin yanında gerçekten esamesi bile okunmayacak kadar geridedir. Yani öyle bir Facebook düşünün ki içerisinde video olmasın yada öyle bir YouTube düşününki 144p çözünürlükten yüksek videoları barındıramasın. Şimdiki hali ile o günler arasında, ateşin bulunması ve lazer teknolojisi kadar fark varmış gibi görünmesi normal gözükebilir fakat teknoloji adım adım ilerleyen bir kulvar. Belkide 5 sene sonrasında bugünkü hali ilkel gözükecek. Herneyse, bu ilerleyiş esnasında ikisininde işlev ve içerik olarak daha fazlasını bünyelerine katma isteği, belkide birbirlerine yakın hale getirmiştir. Çünkü sosyallik adına her ne arıyorsak, eksiksiz biçimde, her ne kadar standart yapıları birbirlerinden farklı olsa bile her ikisinde de bulmak mümkün olabiliyor. Facebook videolarını izleyebildiğimiz gibi, YouTube videolarına yorum yapıp tıpkı Facebook’daki gibi arkadaş abone ekleyebiliyoruz mesela. Şuanki yapıları haricinde, an itibari ile tek farkları kullanım alışkanlıkları diyebiliriz.

Facebook’un Değişimi

Facebook’un sosyal medya dünyasına kattıkları tartışılamaz boyutlarda diyebiliriz. Elbetteki Facebook’dan öncede sosyal medya siteleri vardı, Myspace, Last fm gibi siteler sosyal medya dünyasının ilk bayrak taşıyanları diyebiliriz. Fakat Facebook, belkide sosyal medya kavramının çıtasını belkide en yukarı çeken, öncü konumundaki bir isim oldu. Yapılan araştırma sonuçlarına göre Dünyanın % 70’i gibi bir oran, yani istatistige dökersek dünya üzerinde her üç kişiden birinin bugün bir Facebook hesabına sahip olması, sadece işlevsel anlamda degil kullanım alanı olarakda, sosyal medya kavramını ucu bucagı gözükmeyecek şekilde büyütüldüğünün göstergesi niteliğindedir. Bu derece geniş kapsamlı bir uygulamanın daha işlevsel olması elbetteki normal bir durum diyebiliriz. Bu işlevsellik, zaten daima gelişme yönünde bir evrimsellik içerisindeydi. Önce sitenin yapısı, daha sonra site içersinde resim, gif vede yazımız konusu video içerikler eklenmesi, Facebook’u sadece insanların biribirleri ile iletişim kurdukları bir sosyal platformdan, çok daha kapsamlı bir paylaşım sitesi haline gelmesinde ön ayak oldugunu söyleyebiliriz. Bu yapı ve işlev büyümesi, Facebook’un sınırlarınıda genişletmiş ve başka platformlarla da yakınlaştırmıştır. Ki genellikle bu durum ittifak haline bile gelmiştir. Mesela sosyal medyanın resim ve fotograf adına en önemli temsilcisi Instagram, 2014 yılında Facebook tarafından satın alınmış ve artık kendi başına ayrı bir kulvar olsa bile, bir yandanda Facebook bünyesi altında faaliyet gösteren bir site haline gelmiştir. Facebook’un video anlamındaki güncellemeleri de gün geçtikçe artmakta ve bu güncellemeler hem teknik, hem çeşitlilik anlamında YouTube kadar yogun kullanımlı olmasa bile (video izleme açısından), ona yakın bir konuma yaklaşmıştır. Buda YouTube ve Facebook arasındaki kullanım farklılıgı açıgını kapanmasına yol açmıştır. Facebook yapı itibariyle kişisel kullanım bazlı olsa bile, yani tabiatı geregi bireylerin biribirleriyle iletişimini esas alsa bile, son haliyle artık tıpkı YouTube gibi kurumların, firmaların da kendilerine ait bir hesaplarının oldugu dev bir ticari potansiyel halinede gelmiştir.

Facebook ve YouTube’ın ortak noktaları sadece aynı elementleri kullanıp, aynı yüksek kapasiteli kullanım yogunlugu ile ilgili olmayıp, daha bir çok ortak noktası bulunmaktadır. Buda rakip olarak birbirilerine yakınlaşma ortamı oluşturmuştur. Mesela, ikiside reklam verilebilen platformlardır, ikisindede çok basit bir paylaşımın gitgide kartopu gibi büyüyerek büyük kitlelere ulaşma potansiyeli vardır, çogu sosyal medya gibi ikiside ücretsiz ve pratikdir, ikisinin de kullanım seçenekleri fazla, gizlilik seçenekleri aktif ve sürekli denetim altında, legallik seviyesi önem taşıyan yani topluluk kurallarına tabi özel platformlar seviyesindedir. Facebook’un dogası geregi ise YouTubedan farkı içerisinde video elementi barındırsa bile, asıl işlevi mesaj taşımak daha dogrusu iletişimdir. Diyebilirsiniz ki YouTube’ında mantıgı bu şekilde? dogru, fakat YouTube hem daha video odaklı, hemde bireysel iletişimden çok içerik yayıncılıgı esasına dayanır. Yani herhangi bir isimle herhangi bir kanal açabilir ve birbirinden alakasız bin bir çeşit video yayınlayabilirsiniz. Kimsede size bunun nedenini sormaz. Facebook’da ise bunu yaparsanız muhtemelen spam hesap olarak algılanabilirsiniz. Bu açıdan Facebook daha bireysel, YouTube ise daha genel bir kullanım gerektirir. Bütün bunları toplarsak ortaya şu sonuç çıkıyor; İki sosyal medya platformuda dogaları geregi farklılıklar içerir. Fakat bu evrimleri sonucunda birbirilerine rakip olmayacakları anlamına gelmez, ki yazımızda anlatmaya çalışacagımız üzere bu yolda gidiyorlar.

Başka Bir YouTube

YouTube, tam 12 yıldır hayatımızda, başlangıcından bugüne tıpkı Facebook gibi oda evrimlerden geçmiş, başlangıçtaki yapısı ile bugünkü hali arasında toroslar kadar fark olan, basitçe bir video sitesi diyemeyecegimiz, geniş işlevli bir sosyal medya platformuna dönüşmüştür. Bunda YouTube’ın bir Google ürünü olmasında payı büyük elbette. Google’ın elinde olan diger sosyal medya platformları sayesinde onlara entegre hale gelmiş, sıradan bir video sitesinden, tam bir Google ürün setinin sadece tek fakat önemli bir parçası haline gelmiştir. Blogger, G plus gibi diger sosyal medya siteleriyle entegre çalışabilmesi, zaten yeterince sosyal bir yapısı olan YouTube’ı daha bir geniş işlevli hale getirmiş, kullanımının yaygınlaşması vede en önemli sebeplerden biri olan YouTube İş Ortagı Programı ile içeriklerden para kazanma olanagı sağlaması ile bugün sosyal medyanın en başını çektigi bir yapı haline bürünmüştür.

Artık YouTube insanların sadece video izlediği bir platform olmaktan çıkıp, tıpkı Facebook, Twitter gibi dialog ortamı oluşturmuş ve neredeyse onlar kadar pratik bir hale getirerek, sosyal medya alışkanlıkların değişmesinden payını alan bir hale gelmiştir. Öyle ki, muhtemelen sizinde görmüş olabiliceginiz gibi, basit bir videodan, en az okuması videonun süresi alacak kadar bir yorum sayısı, insanların tartıştıkları, fikirlerini paylaştıkları ve daha ötesi bunları yazı olarak belirtebilicekleri bir sosyal medya kulvarı haline gelmiştir. Bu açıdan Facebook ile yarışabilirmi? muhtemelen hayır. Fakat ona yaklaşmadı dersek yanlış bir tanımlama yapmış oluruz. Zira kullanım itibariyle YouTube ve Facebook’u karşı karşıya getirecek bütün koşullar günümüz itibariyle mevcuttur. Yapı olarak biribirlerinden farklı olmaları nedeniyle, büyük konuşmayalım lakin, çok yüksek ihtimalle daima ayrı bir duruşları olacak fakat biribirlerine teğet geçecek yanlarıda gün geçtikçe arttıgıda bir başka gerçek halini alacaktır. Bu gerçekten yola çıkılarakmı, yoksa en başından berimi bu şekilde bir plan belirlendi bilinmez fakat Facebook YouTube’a rakip oluyor söylentilerinin iyice fazlalaştıgı bu dönemde, artık bu söylentilerin sadece söylemde kalmayıp, ufak ufak pratige döküldüğünüde görmekteyiz.

YouTube bildiğiniz üzere video yayınlama açısından kayıtsız şartsız bir numaralı site konumunda. Ötesi, bu videoların sahipleri olan içerik oluşturucular ve reklamverenler sayesinde büyük kazançlar elde ediyor. Bu atılım 2012’de YouTube İş Ortagı Programı’yla başlamış, gitgide daha benimsenmiş ve günümüzde ise en büyük çevirim içi eko sistem haline gelmiştir. Fakat; geçtiğimiz mart ayı itibariyle YouTube’da yayınlanan bazı ırkçılık, şiddet gibi içeren videolarda reklamların yayınlanıyor olması ve YouTube’ında bu duruma göz yumdugu iddiaları nedeniyle büyük bir reklam krizi yaşanmış ve dijital reklamcılıgın belli başlı büyük şirketleri en başta olmak üzere, YouTube’ın yıllardır reklamverenleri olarak müşterisi olan 130’dan fazla kurumsal şirket, reklamlarını artık YouTube’da yayınlamayacaklarını açıklamışlar, hatta bu durum bir karardan ziyade boykot seviyesine kadar çıkmıştı. Hala da bu krizin etkilerini silmek ile ugraşan YouTube, bu konuda nispeten başarılı oldu denebilir. Fakat bu dönemin YouTube’a faturası büyük oldu. Zira en başta reklamverenlerini kaybetti. Ve düzenli olarak dijital reklam yayınlayan bu firmalar, tercihlerini başka sitelerde kullanmak durumunda kaldılar. Ve yazımızın genelinde de açıklamaya çalışıgımız üzere, Facebook açık açık dile getirmese bile yaptıgı adımlarla YouTube’a rakip olmak potansiyelini zaten taşıyordu. Artık bu fırsatı kaçırmakmı istemedi, yoksa sadece denkmi geldi bilinmez ama şuan bu sözkonusu reklam verenleri kendi tarafına çekme niyetli gibi gözüken, tıpkı YouTube gibi videolarda reklam yayınlama güncellemesini getirdiler.

Facebook Ve YouTube Rekabeti

Önceleri sadece belirti gibi gözüken, fakat artık iyice ayyuka çıkan Facebook’un YouTube rakip olma isteği, sadece bu reklam güncellemesinden ibaret de degil. Belkide bildiğiniz üzere YouTube, marka değerini korumak ve reklamverenleriyle aralarını düzeltmek adına, kendine özel bir TV servisini hayata geçirmiş ve sayısı 40’a varan özel içerik üreticisiyle anlaşma yaparak, tıpkı Hulu, Netflix gibi kendi yayınlarını hazırlama adımlarını atmıştı. Bu adımların bir benzerini, tıpkı YouTube gibi Facebook’da gerçekleştirme eğiliminde. Yani Facebook’da bir video servisi oluşturabilir, kendi TV yapısını hazırlayabilir ve kendine ait içerikler hazırlayabilir. Bu yöndeki adımlar henüz resmi olarak sonuçlandıgı duyurulmasa bile, atılmış durumda. Bu noktada Facebook’un Snapchat’i de kendisine rakip olarak gördüğünü ve hazırlayacagı içeriklerin Snapchat kitlesini cezbetmek amacıyla, büyük oranda gençler üzerine olacagı ön görülüyor. Büyük ihmitalle haziran ortası gibi resmi sonuçlar duyurulacagı bekleniyor.

Facebook ve YouTube iki ayrı kendi kulvarlarında sosyal medya devleri olmalarının yanında, rekabet demek daha fazla adım atma demektir. Zira açıkladıgımız gibi Facebook, sahip oldugu kullanıcı potansiyelini video içeriklerde de degerlendirmekte kararlı görünüyor. Buda YouTube için, elinde olan imkanları dahada ilerletmesi gerektiği anlamına geliyor. YouTube zaten hali hazırda sahip oldugu yapı üzerinde, 2017 yılı içerisinde bir dizi etkinlik, teknik güncelleme, yeni girişimler şeklinde değişiklikler uygulamış ve kendi açıklamalarına göre reklamverenlerin gönlünü tekrar alarak, kaybettiklerini tekrar kazandıklarını duyurmuştu. Facebook ise buna paralel olarak elindeki imkanları iyice gelişterek, sadece iletişim anlamında sosyal medyadaki en önemli kulvar olmanın yanı sıra, video başlıgı altında da YouTube’dan bir adım ilerde olmayı hedefliyor gibi görünüyor. Reklam açısından zaten Facebook’un kendi içinde bir sponsorlu içerik sistemi var. Fakat bahsettiğimiz video içi reklam olayları biz bu yazıyı hazırladıgımız süreçte hayata geçirilmiş durumdaydı. Yani Facebook videolarında artık reklam görürseniz, buna alışsanız iyi olacak çünkü artık sistem bu şekilde. Facebook ve YouTube arasında rekabet şimdilik bu şekilde gelişse de, zaman içerisinde nasıl gelişmeler olacagını hep birlikte görecegiz.